تعیین ارزش غذایی دانه لوبیا چشم بلبلی استان همدان به روش in vivo و ترکیب شیمیایی بوته آن

در این تحقیق ترکیب شیمیایی بوته و دانه لوبیا چشم بلبلی به روش تجزیه تقریبی وضریب قابلیت هضم ماده خشک ومواد مغذی دانه لوبیا چشم بلبلی با استفاده از حیوان زنده مورد بررسی قرار گرفت.بدین منظور در سه منطقه ملایر،همدان و اسدآباد سه مزرعه(هر منطقه یک مزرعه)انتخاب شدند.طول و ترکیبات شیمیایی بوته لوبیا چشم بلبلی در سه مرحله شروع گلدهی ،گلدهی کامل و دانه بستن برای هر سه مزرعه تعیین گردید.در هر سه مزرعه با افزایش سن گیاه طول بوته ، درصد ماده خشک ودرصد الیاف خام بوته روند افزایشی داشت ولی پروتئین خام کاهش یافت .بطوریکه به عنوان مثال در مزرعه مثال در مزرعه ملایر میانگین میزان ماده خشک از 00/22 درصد در مرحله شروع گلدهی به 05/23 و 82/27 درصد به ترتیب در مرحله گلدهی کامل و دانه بستن رسید.در هر سه مزرعه بین میانگین های مراحل مختلف رشد تفاوت معنی دار وجود داشت (05/0>p).درصد الیاف خام بوته لوبیا چشم بلبلی نیز در مزرعه ملایر در سه مرحله شروع گلدهی،گلدهی کامل و دانه بستن به ترتیب برابر 97/24 ، 58/27 و28/28 درصدبود.در هر سه مزرعه بین مرحله شروع گلدهی و مرحله دانه بستن اختلاف معنی دار وجود داشت (05/0>p).میانگین درصد پروتئین خام بوته در مرحله شروع گلدهی،گلدهی کامل ودانه بستن در مزرعه ملایر به ترتیب برابر 44/23 ، 66/19 و 66/18 درصد بود.ترکیب شیمیایی دانه هرسه مزرعه نیز تعیین گردید.میانگین درصد پروتئین خام،الیاف خام،چربی خام،ان-اف-ای،خاکسترخام و ماده آلی دانه لوبیا چشم بلبلی در مزرعه ملایر به ترتیب برابر 21/22 ، 75/7 ، 43/2 ، 64/63 ، 97/3 و 03/96 درصد بود.قابلیت هضم ماده خشک و مواد مغذی دانه هر سه مزرعه تعیین گردید. بدین منظور از ساقه یونجه که ابتدا قابلیت هضم آن تعیین شده بود به عنوان ماده خشبی جیره،و پنج رأس گوسفند نر بالغ مهربان که در حد نگهداری تغذیه شدند استفاده شد.جیره گوسفندان حاوی 70 درصد دانه لوبیاچشم بلبلی و30درصد ساقه یونجه بود.ضرایب قابلیت هضم ماده خشک و مواد مغذی دانه هر سه مزرعه بدون محاسبه آثار متقابل و به روش جمع آوری کل مدفوع و با محاسبه آثار متقابل تعیین گردید.میانگین ضریب قابلیت هضم ماده خشک،ماده آلی،پروتئین خام،الیاف خام،چربی خام و ان-اف-ای،بدون محاسبه اثرات متقابل مربوط به دانه لوبیا چشم بلبلی مزرعه ملایر به ترتیب برابر 60/82 ،37/85،12/71 ، 58/68 ، 41/69 و04/90 درصد بود.در تمامی موارد ضریب هضم پس از محاسبه آثار کاهش یافتند و در مزرعه ملایر به ترتیب برابر77/79، 44/81 ، 80/70 ، 35/64 ، 65/67 ، 06/88 درصد بود.از لحاظ آماری بین ضرایب فوق در مزارع مختلف،اختلاف معنی دار وجود نداشت .ارزش انرژی زایی دانه لوبیا چشم بلبلی مزارع مختلف براساس کل موادمغذی قابل هضم ،واحد علوفه ای بررم و لورا و انرژی قابل متابولیسم و انرژی خالص لورا تعیین شد.